Shree Shambhavnath Prabhu Bhagwan Swami CHENNAI

*🎋શ્રી સંભવનાથ સ્વામી*
〰〰〰〰〰〰

ચોથા આરાના પૂર્વાધમાં શ્રાવસ્તી નગરી પર શ્રી જિતારી નામના મહાન અને પ્રતાપી રાજા તેમના શ્રી સેનાદેવી નામના મહારાણી સાથે રાજ્ય કરતા હતા. ફાગણ સુદ આઠમની રાત્રે શ્રી સેનાદેવી એ ૧૪ મહાન સ્વપ્ન જોયા. શ્રી જિતારી રાજા ને સ્વપ્ન બાબતે જણાવતા તેઓએ સમજ આપી કે *ઈક્ષ્વાકુ કુળમાં મહાન પુત્ર જે ત્રણેય લોકમાં ધર્મનો માર્ગ પ્રશસ્થ કરે તેવા રાજકુંવરનો જન્મ થવાનો છે*

*(ચ્યવન કલ્યાણક)*

ધાતકીખંડ, ઐરાવત ક્ષેત્રમાં ક્ષેમપુરી નામની પ્રસિદ્ધ નગરી પર રાજા વિપુલવાહન રાજ કરતા હતા. તેના રાજ્યમાં પ્રજા સુખી સંપન્ન અને સમૃદ્ધ હતી. અશુભ કર્મના ઉદય થકી રાજ્યમાં દુષ્કાળ પડ્યો. ભયંકર દુષ્કાળથી માનવ શરીર હાડપિંજર જેવા થયા અને અન્નની તીવ્ર તંગી સર્જાઈ. દયાવાન, ગુણવાન અને ધર્મ પ્રિય એવા રાજા શ્રી વિપુલવાહને ઉદાર મને પ્રજા માટે અન્નના ભંડારો ખોલી દુષ્કાળના સમયે ચતુર્વિધ સંઘની વૈયાવચ્ચ કરી. ઉચ્ચ ધર્મ ભાવનાથી તેમણે કરેલ આ સતકાર્યથી ‘તિર્થંકર નામ કર્મ’નું ઉપાજર્ન કર્યુ, *તે પવિત્ર આત્મા મહારાણી શ્રી સેનાદેવીના કુક્ષીમાં ઉત્પન્ન થયા.*

*(જન્મ કલ્યાણક)*

*૯ માસ અને સાડા સાત દિવસે માઘ સુદ ૧૪ના જ્યારે ચંદ્ર મૃગસિરસ નક્ષત્રમાં હતો, ત્યારે રાણી શ્રી સેનાદેવીએ તેજસ્વી પુત્રને જન્મ આપ્યો.* સુવર્ણ કાયાના તિર્થંકર જન્મથી ત્રણેય લોકમાં પ્રકાશ ફેલાયો. નારકીના જીવોને પણ કેટલીક ક્ષણો માટે સાતા ઉપજી. આકાશમાંથી સુગંધની વર્ષા થઈ અને ચારેય દિશાઓમાં ઢોલ શહેનાઈઓથી વાતાવરણ સંગીતમય બની ગયું. પવિત્ર આત્માના જન્મથી શ્રાવસ્તી નગરીમાં ચારે તરફ મંગળ કાર્યની સંભાવના વધી, તેથી પુત્રનું નામ ‘સંભવ’પાડ્યું.

૪૦૦ ધનુષનો કદ અને મેરુપર્વત જેવું વ્યક્તિત્વ ધરાવતા શ્રી સંભવકુમારે પિતા દ્વારા કરાયેલ રાજ્યાભિષેકથી મળેલા રાજ્યનો સ્વીકાર કર્યો. તેમના શાસન દરમિયાન પ્રજાના સુખ, સમૃદ્ધિ અને પ્રગતિમાં વધારો થયો.

*(દીક્ષા કલ્યાણક)*

૪૪ લાખ પૂર્વ અને ૪ પૂર્વાંગ સુધી રાજ્ય શાસન કર્યા બાદ માગસર સુદ પૂનમના જ્યારે ચંદ્ર મૃગ સિરસ નક્ષત્રમાં હતો; ‘દુન્યવી ભૌતિક સુખથી ક્ષણ ભર માટેનો આનંદ પણ અંતે આત્મા માટે દુષ્ટ પરિણામદાયક છે. મહામૂલા માનવભવને ઈન્દ્રિયાતીત આનંદમાં વેડફી નાખવું એ મહા મુર્ખતા છે, ત્યારે આવા અનિત્ય સુખને જોઈ *ઉચ્ચ ભાવથી શ્રી સંભવકુમારે છઠ્ઠ તપની આરાધનામાં રહી, વાળની પંચમુષ્ઠિ લોચ કરી, દીક્ષા અંગિકાર કરી.* સ્વર્ગથી પધારેલ દેવી દેવતાઓની ઉપસ્થિતિમાં જન્મથી ત્રણ જ્ઞાન ધરાવતા શ્રી સંભવને ‘મનઃપર્યવ જ્ઞાન’ની પ્રાપ્તિ થઈ. શક્ર દ્વારા મળેલ એક માત્ર દેવદુશ્ય વસ્ત્ર ધારણ કરી તેઓ ‘શ્રી સંભવનાથ સ્વામી’કહેવાયા.

*(કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક)*

રાજા સુરેન્દ્ર દત્તે વહોરાવેલ ખીરથી છઠ્ઠ તપનું પારણું કરી, ૧૪ વર્ષ સુધી વિવિધ તપ તેમજ અભિગ્રહ કરતા તેઓ વિચરતા રહ્યા. છદમસ્થ અવસ્થાના અંતિમ દિવસ આસો વદ ૫ના ચંદ્ર જ્યારે મૃગ સિરસ નક્ષત્રમાં હતો, *સહશ્રામવનમાં સાલ વૃક્ષ નીચે ધ્યાનની કાઉસગ્ગ મુદ્રામાં ચાર કર્મનો ક્ષય થતાં શ્રી કેવળજ્ઞાન કેવળ દર્શન પ્રગટ થયું* ત્રણેય લોકમાં પ્રકાશ ફેલાઈ ગયો, તથા સુખ શાંતિની લહર પ્રસરી ગઈ. દેવી દેવતાઓ શ્રી પ્રભુના કેવલ જ્ઞાનના ઉત્સવમાં શામિલ થયા.

દેવો દ્વારા રચિત સમવશરણમાં પ્રથમ દેશનામાં પરિવર્તનશીલ સંસારમાં સમય અને સંજોગ નિત્ય નથી, એવું સમજાવી‘અનિત્યવાદ’નો સિદ્ધાંત પ્રકાશિત કર્યો. અણસમજુ જીવો પ્રાથમિક મધુરતાની મુછરમાં નાશવંત ભૌતિક આનંદ માટે કાળના જડબામાં કષ્ટ સાથે જીવે છે. તે વાસ્તવિકતાની સમજણ હોવા છતાં સંભાવનાઓની અપેક્ષાઓમાં જીવન વ્યતિત કરે છે. શાશ્વત અને નિત્ય તો માત્ર મોક્ષ જ છે અને તેથી મોક્ષ પ્રાપ્તિ માટે એક માત્ર માર્ગ ધર્મનો જ છે, એવા અનિત્ય સંસારના સિદ્ધાંતને સમજી સમવશરણમાં ઉપસ્થિત હજારો લોકોએ સંસાર ત્યાગી, ધર્મનો માર્ગ અપનાવ્યો. શ્રી કારૂ અને બીજા ગણધરોની શંકા નિર્મૂળ કરી, શ્રી ત્રિમુખ અને શ્રી દુરિતારી સ્વયં સેવક તરીકે જોડાતા શ્રી સંઘની સ્થાપના થઈ. ચતુર્વિધ સંઘની સ્થાપના થતાં શ્રી સંભવનાથ સ્વામી તિર્થંકર થયા.

અનિત્યના સિદ્ધાંતની માનવ સંસ્કૃતિ પર અસર - અનિત્ય વાદ એ વાસ્તવિકતા છે, એ સમજતા માનવ જાતિએ સંભાવનાઓનું મૂલ્યાંકન કરવાની ક્ષમતા કેળવી.

👉માનવ જાતિએ સંભાવનાઓને ચકાસવાની તથા ભવિષ્યની અનિશ્ચિતતાઓ સમજવા માટે દૂરંદેશી દૃષ્ટિ કેળવી.

👉સારી-નરશી સંભાવનાઓ વચ્ચે જીવન ટકાવી રાખવા આયોજન બદ્ધ જીવનશૈલીની શરૂઆત થઈ.

👉પ્રતિકૂળ સમય અને સંજોગોમાં માનવ જીવન સૌથી વધુ મૂલ્યવાન છે એવું સમજી, આશાવાદથી જીવન ટકાવી રાખવાની ક્ષમતા કેળવી.

*(મોક્ષ કલ્યાણક)*

વર્તમાન માનવ સંસ્કૃતિમાં ઉપરોક્ત ગુણધર્મ આજે પણ દૃશ્યમાન થાય છે. ૬૦ લાખ પૂર્વનું આયુષ્ય પૂર્ણ થવા પર હતું, ત્યારે શ્રી પ્રભુએ વિહાર કરતાં ૧૦૦૦ મુનિ સાથે સમ્મેત શિખર પર્વત તરફ પ્રયાણ કર્યું. ૨,૦૦,૦૦૦ સાધુ, ૩,૩૬,૦૦૦ સાધ્વી, ૨૧૫૦ ચૌદ પૂર્વધર, ૯,૬૦૦ અવધિજ્ઞાની, ૧૨,૧૫૦ મનઃપર્યવ જ્ઞાની, ૧૫,૦૦૦ કેવલજ્ઞાની, ૧૨,૦૦૦ વાદિલબ્ધિધારી, ૨,૯૩,૦૦૦ શ્રાવક, ૬,૩૬,૦૦૦ શ્રાવિકાના વિશાળ સંઘનું સુકાન સોંપ્યું. પદપોગમ તપની આરાધનામાં લીન જ્યારે ચંદ્ર મૃગસિરસ નક્ષત્રમાં હતો, *શ્રી પ્રભુ તમામ કર્મોનો ક્ષય કરી દેહ ત્યાગ કરી, ૧ હજાર મુનિ સાથે નિર્વાણ પામ્યા.*

*આમ અનિત્યનો સિદ્ધાંત અને પરિવર્તનશીલ સંસારની સંભાવનાઓનો દૃષ્ટિકોણ સમજાવી, ઉચ્ચ ભાવ કેળવવાના ધર્મનો માર્ગ પ્રશસ્થ કરાવનાર શ્રી સંભવનાથ સ્વામી વર્તમાન કાળે સિદ્ધશીલા પર બિરાજે છે. તે મહાન આત્માને મારા નમસ્કાર હોજો.*

BEST REGARDS:- ASHOK SHAH & EKTA SHAH
LIKE & COMMENT - https://jintirthdarshan.blogspot.com/
THANKS FOR VISITING.